Oszustwa fakturowe – jak skutecznie się przed nimi bronić?

Czym jest oszustwo fakturowe? 

Oszustwo fakturowe, znane również jako invoice fraud, polega na wysyłaniu do firm fałszywych faktur, które wyglądają na autentyczne. Oszuści wykorzystują dane publiczne i wiedzę o branży, by stworzyć dokumenty, które wydają się wiarygodne i trudne do odróżnienia od prawdziwych faktur. Liczą na to, że firma, przetwarzając codziennie dużą liczbę dokumentów, popełni błąd i zapłaci za fakturę, której nigdy nie powinna otrzymać. 

Dlaczego to działa? 

Pomimo postępującej cyfryzacji oszustwa fakturowe wciąż przynoszą oszustom zyski. Dlaczego? Oto kilka kluczowych czynników, które sprzyjają sukcesowi tych przestępstw. 

1. Nadmierne zaufanie i delegacja zadań

W większych firmach odpowiedzialność za weryfikację faktur jest często rozproszona między kilka działów. Księgowi zakładają, że faktura została już zweryfikowana przez dział zamówień, a menedżerowie sądzą, że księgowość zrobiła swoje. Takie założenia prowadzą do sytuacji, w której faktura przechodzi przez system bez dokładniejszej weryfikacji. 

2. Presja czasu i terminy płatności

W dużych firmach faktury muszą być opłacane szybko, aby uniknąć opóźnień i kar. Kiedy do księgowości trafiają setki dokumentów miesięcznie, presja, by opłacać wszystko na czas, może powodować, że faktura nie zostanie szczegółowo zweryfikowana, a tu pojawia się furtka dla oszustów. 

3. Brak zautomatyzowanych procedur weryfikacji

Wiele firm wciąż opiera swoje procesy na ręcznym przetwarzaniu dokumentów. Bez odpowiednich narzędzi do automatycznej weryfikacji takich jak sprawdzanie dostawców w rejestrach publicznych (GUS, KRS, Biała Lista), fałszywe faktury mogą zostać niezauważone. Ręczne weryfikowanie setek dokumentów jest czasochłonne, a oszuści potrafią to wykorzystać. 

4. Profesjonalizm oszustów

Oszustwa fakturowe stają się coraz bardziej zaawansowane. Przestępcy często korzystają z rzeczywistych danych dostępnych publicznie (numery NIP, REGON, dane kontaktowe firm), aby stworzyć faktury, które na pierwszy rzut oka wyglądają autentycznie. Fałszywe faktury mogą dotyczyć rzekomych usług lub produktów, a czasami nawet subskrypcji, które firma mogła przypadkowo zaakceptować. 

5. Brak powiązania faktur z zamówieniami

Firmy, które nie posiadają zintegrowanego systemu do obsługi zamówień i faktur, narażają się na większe ryzyko oszustw. Kiedy faktura nie jest powiązana z zamówieniem, jej weryfikacja może być pominięta, a to zwiększa szanse na przeoczenie oszustwa. 

Jak działa oszustwo fakturowe krok po kroku? 

Oszustwo fakturowe zazwyczaj przebiega według kilku etapów: 

Zebranie danych o firmie

Oszuści często korzystają z publicznych rejestrów takich jak GUS, KRS czy Biała Lista, by zdobyć dane firm, które później wykorzystają do stworzenia fałszywej faktury. 

Stworzenie wiarygodnej faktury

Przestępcy tworzą fakturę, która wygląda na autentyczną. Na fakturze mogą znajdować się prawdziwe dane, a jedyną różnicą jest numer konta bankowego, na które mają zostać przelane środki. 

Wysłanie faktury do firmy

Fałszywa faktura trafia do księgowości firmy, gdzie zostaje wprowadzona do systemu i – jeśli nie zostanie w odpowiednim momencie zweryfikowana – opłacona. 

Czekanie na opłatę

Wierząc, że faktura jest prawdziwa, firma dokonuje płatności, a oszust wycofuje środki z konta, po czym ślad po nim znika. 

Chcesz zautomatyzować obszar finansowy w swojej firmie? Zobacz bezpłatny webinar!

AMODIT jako narzędzie do walki z oszustwami fakturowymi 

Walka z oszustwami fakturowymi wymaga wdrożenia odpowiednich procedur oraz narzędzi, które zautomatyzują procesy weryfikacji faktur i dostawców. Poniżej przedstawiamy kilka praktycznych kroków, które mogą pomóc w ochronie przed wyłudzeniami. 

1. Weryfikacja dostawców w rejestrach publicznych

Każda faktura powinna być automatycznie sprawdzana w rejestrach takich jak GUS, KRS czy Biała Lista. Dzięki tym narzędziom można szybko zweryfikować, czy dostawca rzeczywiście istnieje oraz czy dane na fakturze są zgodne z danymi zarejestrowanymi w systemach publicznych. 

2. Automatyzacja obiegu faktur

Zautomatyzowanie procesów księgowych i weryfikacji faktur to klucz do zwiększenia bezpieczeństwa. Systemy do zarządzania obiegiem faktur, które automatycznie przypisują dokumenty do odpowiednich zamówień oraz weryfikują dane dostawców, mogą skutecznie przeciwdziałać próbom wyłudzenia. 

3. Wielopoziomowa weryfikacja faktur

Warto wprowadzić procedurę, w której każda faktura przechodzi przez kilka rąk, zanim zostanie zatwierdzona do płatności. Dzięki temu każda osoba odpowiedzialna za część procesu weryfikacji może zwrócić uwagę na potencjalne nieprawidłowości. 

4. Powiązanie faktur z zamówieniami

Firmy powinny wdrożyć system, w którym każda faktura jest ściśle powiązana z zamówieniem. Jeśli w systemie nie ma odpowiadającego zamówienia, faktura powinna zostać oznaczona do ręcznej weryfikacji. 

5. Szkolenia dla pracowników

Regularne szkolenia pracowników księgowości oraz działu zamówień na temat najnowszych metod oszustw fakturowych są kluczowe. Edukacja zwiększa czujność i pozwala szybciej wykrywać nieprawidłowości. 

Przykład z życia: Jak AMODIT pomógł jednej z firm 

Ostatnio jeden z naszych klientów zgłosił, że dzięki integracji z rejestrem KRS oraz automatycznej weryfikacji dostawców udało się uniknąć opłacenia fałszywej faktury na kwotę kilkudziesięciu tysięcy złotych. System od razu oznaczył dostawcę jako podejrzanego, ponieważ jego dane nie zgadzały się z informacjami w publicznych rejestrach. Dzięki temu firma mogła wstrzymać płatność i uniknąć straty. 

Podsumowanie 

Oszustwa fakturowe są realnym zagrożeniem dla firm, zwłaszcza tych, które przetwarzają dużą liczbę dokumentów miesięcznie. Automatyzacja procesów weryfikacji faktur, regularne szkolenia pracowników oraz korzystanie z informacji zawartych w GUS, KRS i Białej Liście może znacznie zmniejszyć ryzyko opłacenia fałszywego dokumentu. 

Zastanawiasz się nad wdrożeniem automatyzacji obiegu faktur w swojej firmie? Odbierz darmową konsultację z ekspertem!